Bật mí cách tự học đệm đàn piano tại nhà đơn giản mà hiệu quả

Đệm đàn piano là gì? Tại sao đệm đàn piano lại có vai trò quan trọng khi học chơi đàn piano? Sau đây, hãy cùng VP Art House khám về những thông tin hữu ích về đệm đàn piano và hướng dẫn bạn cách tự học đệm đàn ngay tại nhà!

Piano đệm hát là gì?

Piano đệm hát là một phong cách chơi nhạc piano được sử dụng để đi kèm và hỗ trợ cho việc hát. Khi người nào đó hát một bài hát, người chơi piano sẽ chơi các hợp âm và giai điệu phù hợp để tạo nền nhạc cho giọng ca.

Chức năng chính của piano đệm hát là tạo ra một tấm nền âm nhạc, hỗ trợ cho giọng ca và tạo không gian âm nhạc phong phú hơn. Thông thường, người chơi piano đệm sẽ dựa vào hợp âm của bản nhạc hoặc tự tạo hợp âm phù hợp với giai điệu của bài hát.

Kỹ năng chơi piano đệm hát đòi hỏi người chơi phải hiểu và nắm vững các hợp âm, các quy tắc điển hình của các thể loại nhạc, và khả năng tùy biến phối âm cho phù hợp với giai điệu và cảm xúc của bài hát đang được hát. Piano đệm hát rất quan trọng trong nhiều thể loại nhạc, bao gồm nhạc pop, nhạc đồng quê, nhạc jazz, và nhiều loại nhạc khác.

Các cách đệm đàn piano cơ bản

Có nhiều kiểu đệm đàn piano cơ bản, tùy thuộc vào mục đích và phong cách âm nhạc. Dưới đây là hai kiểu đệm đàn piano phổ biến:

Đệm đàn theo kiểu cả hợp âm và giai điệu

Trong kiểu đệm này, người chơi piano sẽ kết hợp cả việc chơi hợp âm và giai điệu để tạo nên một đệm đàn phong phú. Người chơi sẽ chơi các hợp âm cơ bản hoặc phức tạp phù hợp với bản nhạc, cũng như chơi các nốt âm và giai điệu đan xen vào các hợp âm đó. Phong cách đệm đàn này thường được sử dụng trong nhiều thể loại nhạc, bao gồm pop, rock, nhạc ballad, và nhạc đồng quê.

Đệm đàn piano hoà âm không giai điệu

Với kiểu đệm này, người chơi piano sẽ tập trung chủ yếu vào việc chơi hợp âm, mà không đi kèm với giai điệu đặc biệt hoặc nổi bật. Mục tiêu của đệm đàn piano hoà âm không giai điệu là tạo ra một tấm nền âm nhạc đơn giản và ổn định để hỗ trợ cho việc hát một cách dễ dàng và tập trung vào giọng ca. Phong cách này thường được sử dụng trong nhạc nhẹ, nhạc du dương, và nhạc nền cho các bài thơ hoặc diễn đọc.

Ngoài ra, còn nhiều phong cách và kiểu đệm đàn piano khác nhau, và người chơi piano có thể tùy chỉnh đệm theo ý thích và cảm hứng để phù hợp với từng bài hát và tình huống biểu diễn cụ thể.

Hướng dẫn các bước tự học đệm hát piano

Để có thể đệm đàn piano, bạn hãy dành thời gian để học và thực hành theo các bước dưới đây:

Bước 1: Nắm vững kiến thực nhạc lý cơ bản

Học và tập đọc nốt nhạc

Để chơi piano thành thạo, việc nắm vững vị trí và tên gọi chính xác của các nốt nhạc trên bàn phím là điều vô cùng quan trọng. Dưới đây là cách nhận diện các nốt nhạc trên phím đàn piano một cách dễ hiểu và lôi cuốn:

• Phím đàn piano gồm 7 nốt nhạc cơ bản (phím trắng) lần lượt được ký hiệu là C, D, E, F, G, A, B, tương ứng với Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si. Đây là những nốt nhạc căn bản hình thành nền tảng âm nhạc.
• Nốt D (Rê) nằm giữa nhóm 2 phím đen liền kề, còn nốt A (La) và nốt G (Sol) nằm giữa nhóm 3 phím đen. Các phím trắng được xếp sát nhau, còn phím đen được xếp thành nhóm 2 và nhóm 3 phím tạo nên một mẫu tổ chức tuần hoàn trên bàn phím piano.

Trong quá trình học, việc tập chép và đọc tên các nốt nhạc là một cách hiệu quả để ghi nhớ đúng vị trí của chúng. Để hỗ trợ việc ghi nhớ nhanh chóng, bạn cũng có thể áp dụng phương pháp sau:

• Tạo mốc ghi nhớ bằng nốt nhạc mà bạn dễ nhớ nhất. Sử dụng nốt này như một điểm tham chiếu để xác định vị trí của các nốt nhạc khác.
• Quan sát nốt nhạc tiếp theo trên khuông nhạc để xác định liệu nó đi lên hay đi xuống bao nhiêu dòng, bao nhiêu khe. Dựa vào thông tin này, di chuyển ngón tay lên hoặc xuống phím đàn tương ứng.
• Luyện tập đọc nốt nhạc nhiều lần mà không nhìn xuống phím đàn piano. Cố gắng ghi nhớ vị trí của từng nốt và tăng dần tốc độ đọc để trở nên thành thạo hơn.

Ghi nhớ 14 hợp âm đàn piano

Đàn piano bao gồm 14 hợp âm cơ bản, được chia thành 7 hợp âm trưởng và 7 hợp âm thứ. Để nhớ và phân biệt chúng, bạn cần lưu ý các ký hiệu và thành phần của từng hợp âm cụ thể như sau:

• Hợp âm trưởng: Được ký hiệu bằng các chữ cái in hoa C, D, E, F, G, A, B. Mỗi hợp âm trưởng bao gồm 3 nốt nhạc. Ví dụ, C là Đô trưởng (Do – Mi – Sol), D là Rê trưởng (Re – Fa# – La), E là Mi trưởng (Mi – Sol# – Si), và cứ tiếp tục như vậy.
• Hợp âm thứ: Được ký hiệu bằng các chữ cái in hoa và chữ “m” liền phía sau. Ví dụ, Cm là Đô thứ (Do – Mi(b) – Sol), Dm là Rê thứ (Re – Fa – La), E là Mi thứ (Mi – Sol – Si), và cứ tiếp tục như vậy. Hợp âm thứ thường mang một cảm giác nhẹ nhàng, thư giãn và thường được sử dụng trong nhiều bài hát ballad và nhạc buồn.

Ngoài việc ghi nhớ các hợp âm, bạn cũng cần hiểu rõ dấu thăng (#) và dấu giáng (b). Dấu thăng tăng ½ cung, trong khi dấu giáng giảm ½ cung. Khi xuất hiện ở đầu khuông nhạc, dấu thăng hoặc dấu giáng sẽ ảnh hưởng đến tất cả các nốt tương ứng trong bản nhạc. Điều này giúp điều chỉnh âm cao và âm thấp của bản nhạc, tạo ra những giai điệu và hợp âm phong phú và đa dạng.

Biết rõ trường độ nốt nhạc

Trường độ nốt nhạc là một khái niệm quan trọng trong âm nhạc, xác định độ dài và thời lượng của âm thanh. Mỗi nốt nhạc trong bản nhạc sẽ có hai phần quan trọng:

• Thân nốt nhạc: Thể hiện vị trí cao độ của âm thanh trên bản nhạc. Những vị trí khác nhau của thân nốt nhạc đại diện cho các tần số âm thanh khác nhau, từ trầm đến cao.
• Đuôi và dấu móc: Xác định độ dài của âm thanh. Bằng cách thay đổi chiều dài của đuôi và dấu móc, ta có thể điều chỉnh thời lượng và nhịp điệu của nốt nhạc.

Trong âm nhạc, có 7 loại nốt nhạc cơ bản thể hiện trường độ khác nhau. Chúng là:

• Nốt tròn: Có trường độ lâu nhất và tượng trưng cho âm thanh dài. Nốt tròn bằng 2 nốt trắng.
• Nốt trắng: Được chia thành hai loại là nốt trắng nguyên (1/2 giá trị nốt tròn) và nốt trắng bán (1/4 giá trị nốt tròn).
• Nốt đen: Có trường độ ngắn hơn và tượng trưng cho âm thanh ngắn hơn. Nốt đen bằng 2 nốt móc đơn.
• Nốt móc đơn: Được chia thành hai loại là nốt móc đơn nguyên (1/2 giá trị nốt đen) và nốt móc đơn bán (1/4 giá trị nốt đen).
• Nốt móc kép: Có trường độ ngắn hơn và tượng trưng cho âm thanh ngắn hơn. Nốt móc kép bằng 2 nốt móc ba.
• Nốt móc ba: Được chia thành hai loại là nốt móc ba nguyên (1/2 giá trị nốt móc kép) và nốt móc ba bán (1/4 giá trị nốt móc kép).
• Nốt móc bốn: Có trường độ ngắn nhất và tượng trưng cho âm thanh rất ngắn. Nốt móc bốn bằng 1/8 giá trị nốt tròn.

Học các kiểu nhịp phách phổ biến

Trong âm nhạc, nhịp phách được biểu thị bằng các con số thập phân và giúp xác định loại nhịp và thời gian trong một bản nhạc. Các nhịp phách phổ biến có ý nghĩa như sau:

• 2/4: Một ô nhịp có 2 phách, và mỗi phách tương ứng với một nốt đen. Nhịp 2/4 thường mang cảm giác nhanh nhẹn, phổ biến trong nhạc dân ca và nhạc pop năng động.
• 3/4: Mỗi ô nhịp có 3 phách, và mỗi phách tương ứng với một nốt đen. Nhịp 3/4 thường mang cảm giác nhịp nhàng, đều đặn, và được sử dụng rộng rãi trong các bản nhạc hòa tấu và nhạc ballad.
• 4/4: Mỗi ô nhịp có 4 phách, và mỗi phách tương ứng với một nốt đen. Nhịp 4/4 là loại nhịp phổ biến nhất và thường gặp trong hầu hết các bản nhạc. Nó mang cảm giác ổn định, đều đặn, và rất linh hoạt, phù hợp với nhiều thể loại nhạc từ pop, rock đến jazz và hiphop.
• 6/8: Mỗi ô nhịp có 6 phách, và mỗi phách tương ứng với một nốt móc đơn. Nhịp 6/8 thường mang cảm giác nhanh và nhịp nhàng, thường được sử dụng trong các bản nhạc dân ca, nhạc giao hưởng, và các điệu nhạc truyền thống.

Nắm chắc những kiến thức nhạc lý trên, bạn có thể bắt tay ngay vào việc luyện đệm hát hoặc tập chơi đàn piano với những bản nhạc đơn giản.

Bước 2: Học đệm hát piano hoà âm không giai điệu

Tiến đến Bước 2 khi bạn cảm thấy đã nắm vững kiến thức nhạc lý cơ bản và có thể đệm hát các hợp âm cơ bản một cách tự tin.

Bấm hợp âm ở cả 2 tay

Kiểu đệm hát bấm hợp âm ở cả 2 tay là một kỹ thuật chơi đàn piano thú vị, người chơi sẽ đồng thời bấm hợp âm bằng cả tay phải và tay trái và chơi theo nhịp điệu đều đặn. Đây là một cách đơn giản và thường được sử dụng khi người chơi hát không quá tự tin về nhịp điệu.

Ví dụ với hợp âm Fa trưởng và nhịp 4/4: Bạn sẽ dùng cả hai tay để bấm hợp âm Fa – La – Do cùng lúc và chơi theo từng nốt đen để tạo ra nhịp điệu đều đặn. Đây là một cách đệm hát đơn giản, phù hợp cho những người mới bắt đầu.

Nếu bạn muốn tăng tính đa dạng và âm thanh đầy đặn hơn, bạn có thể thêm một nốt đơn vào giữa các nốt đen. Ví dụ, với hợp âm Đô trưởng, tay phải sẽ đánh thêm nốt Sol (nốt đơn) giữa các nốt đen của hợp âm (Đô – Mi – Sol). Cách chơi này tạo ra hiệu ứng âm nhạc đa dạng và hấp dẫn hơn.

Rải hợp âm sử dụng móc đơn 2 tay đuổi nhau

Một cách chơi đàn piano sáng tạo và hấp dẫn là rải hợp âm xuôi hoặc đảo chiều trên bàn phím rộng của đàn. Kỹ thuật này giúp tạo ra giai điệu mới mẻ và thu hút cho bản nhạc. Cách chơi đệm rải hợp âm như sau:

• Tay trái sẽ rải 2 nốt vào nhịp thứ nhất, trong khi đó tay phải rải 6 nốt vào các phách 2-3 và 4. 
• Ví dụ, nếu tay trái bấm hợp âm Do – Sol vào nhịp đầu tiên, thì tay phải sẽ bấm hợp âm Do – Mi – Sol liên tiếp hai lần vào các phách tiếp theo.

Cách chơi rải hợp âm này tạo ra hiệu ứng âm nhạc phong phú và độc đáo, giúp bản nhạc trở nên sống động và độc đáo hơn bao giờ hết. Khi sử dụng kỹ thuật rải hợp âm, bạn cần chú ý điều chỉnh âm lượng và nhịp điệu một cách linh hoạt để tạo ra sự cân bằng và tương phản trong bản nhạc.

Rải các nốt chính trên những quãng rộng

Khi sử dụng kỹ thuật này, tay phải sẽ chơi hợp âm theo nhịp điệu, trong khi tay trái sẽ tập trung vào việc rải các nốt chính trong hợp âm. Ví dụ, với hợp âm Đô trưởng (Do – Mi – Sol), tay phải sẽ chơi hợp âm (nốt đen) để duy trì nhịp, trong khi tay trái sẽ rải các nốt chính thành Do – Sol – Mi và lặp lại nốt Sol – Mi cho tới khi kết thúc ô nhịp.

Cách chơi rải các nốt chính trên những quãng rộng giúp tăng cường sự đa dạng và tính sáng tạo trong việc đệm hát và chơi đàn piano. Nó tạo ra âm thanh đa chiều và phong cách biểu diễn độc đáo, khiến bản nhạc trở nên sống động và ấn tượng hơn.

Kết hợp cả 3 kiểu trên

Kết hợp cả 3 kiểu đệm hát trên đàn piano là một phương pháp phổ biến, giúp rèn luyện sự khéo léo và linh hoạt cho người chơi. Cách đệm này tạo ra sự đa dạng và phong phú cho bản nhạc, và tùy vào độ phức tạp của bản nhạc, người chơi sẽ kết hợp các kiểu đệm sao cho hài hòa nhất và tạo nên hiệu ứng âm nhạc độc đáo.

Ví dụ, bạn có thể kết hợp các kỹ thuật như sau:

• Tay trái chơi rải các nốt chính trên quãng rộng, tạo âm thanh đậm và giàu sắc.
• Tay phải bấm hợp âm, định hình giai điệu và cung cấp nền tảng cho bản nhạc.
• Linh hoạt thay đổi các kiểu đệm phù hợp với nhịp điệu và cảm xúc của từng phần trong bản nhạc.

Bước 3: Học đệm hát piano cả hợp âm và giai điệu

Phong cách đệm hát piano kết hợp cả hợp âm và giai điệu là một cách chơi đa dạng, nơi tay phải đảm nhận vai trò thể hiện giai điệu của ca khúc (hoặc bản nhạc), trong khi tay trái sử dụng để chơi hợp âm. Sự khác biệt cơ bản giữa cách đệm hát này và hòa âm không giai điệu nằm ở việc người chơi tận dụng cả hai tay để đa dạng âm nhạc và tạo sự hài hòa cho bản nhạc.

Lưu ý, với cách đệm hát kết hợp cả hợp âm và giai điệu, tay phải không chỉ chơi giai điệu đơn thuần, mà còn kết hợp chơi thêm hợp âm để tăng cường sự hài hòa và sắc thái âm nhạc. Mặc dù tay phải có 5 ngón, nhưng khi chơi giai điệu, người chơi thường chỉ cần sử dụng 2 hoặc 3 ngón tay, để đảm bảo sự linh hoạt và thoải mái trong việc di chuyển trên bàn phím đàn. Các ngón tay còn lại trên tay phải sẽ được sử dụng để chơi hợp âm, giúp tạo sự đa chiều và thú vị cho giai điệu và âm nhạc tổng thể.

Tuy vậy, quan trọng là không lạm dụng kỹ thuật này, để không làm ảnh hưởng đến giai điệu và cấu trúc nhạc của bản hát. 

Những lưu ý khi học piano đệm hát

Khi học piano đệm hát, có một số lưu ý quan trọng để bạn nắm vững để tiến bộ một cách hiệu quả và cảm thấy thoải mái khi biểu diễn. 

• Nắm vững kiến thức nhạc lý: Kiến thức về nốt nhạc, hợp âm, trường độ, nhịp phách, và các yếu tố nhạc lý khác là rất quan trọng để bạn có thể đệm hát piano một cách thành thạo. Điều này giúp bạn hiểu rõ các yêu cầu âm nhạc trong bài hát và sáng tạo một cách tự tin.
• Luyện tập hàng ngày: Thành thạo piano đòi hỏi sự kiên nhẫn và luyện tập thường xuyên. Hãy dành ít nhất một ít thời gian mỗi ngày để tập trung vào việc đệm hát piano. Tập trung vào từng phần của quá trình đệm hát và cải thiện từng bước một.
• Tập trung vào hòa âm và giai điệu: Khi học đệm hát piano, cần tập trung đồng thời vào việc bấm hợp âm và chơi giai điệu. Hãy tìm cách kết hợp hai yếu tố này một cách hài hòa để tạo ra đệm piano phong phú và đa dạng.
• Lắng nghe và cảm nhận âm nhạc: Hãy lắng nghe kỹ các bản nhạc mà bạn muốn đệm hát và cảm nhận cách mà các hợp âm và giai điệu hòa quyện với nhau. Điều này giúp bạn hiểu cảm xúc và ý nghĩa của bài hát và áp dụng chúng vào cách bạn đệm hát piano.
• Thư giãn và giữ sự cân bằng: Đừng quên giữ sự cân bằng giữa việc học và thư giãn. Học đệm hát piano có thể thú vị và thú vị, nhưng nó cũng có thể đòi hỏi sự cống hiến. Đảm bảo bạn dành thời gian để thư giãn và tận hưởng quá trình học nhạc.
• Tự tạo sáng tạo: Khi bạn đã nắm vững các kiểu đệm đơn giản, hãy thử nghiệm và sáng tạo bằng cách thêm các nốt trang trí hoặc thay đổi hợp âm để tạo ra âm nhạc riêng của bạn. Hãy tận dụng khả năng sáng tạo của bạn để làm cho đệm piano đặc biệt và phong cách của riêng bạn.
• Tự tin và vui vẻ: Cuối cùng, hãy luôn tự tin và vui vẻ trong quá trình học đệm hát piano. Đừng sợ sai lầm, mà hãy xem chúng như cơ hội để cải thiện. Tự tin trong việc chơi đệm piano sẽ giúp bạn thể hiện cảm xúc và cảm nhận âm nhạc một cách tự nhiên và dễ dàng hơn.

Tổng kết, đệm đàn piano là một kỹ thuật âm nhạc đa dạng và tinh tế, giúp tạo nền tảng âm nhạc cho việc hát và thể hiện cảm xúc thông qua âm thanh của đàn. Từ việc nắm vững kiến thức nhạc lý cơ bản, ghi nhớ các hợp âm và trường độ nốt nhạc, đến học các kiểu đệm piano cơ bản như rải hợp âm, kết hợp cả hợp âm và giai điệu sẽ giúp bạn có thể đệm đàn piano một cách xuất sắc. Ngoài ra, nếu bạn muốn tìm trung tâm học đệm đàn piano thì có thể liên hệ VP Art House để được tư vấn nhé!